Non te aflixas Haraz / Unha viaxe pola antigua Persia

"Non te aflixas, Harazt" (2004)

Unha viaxe pola antigua Persia

Por E.V.Pita

(Texto íntegro)

Publicado co título "Viaxe a Irán" na Revista Buxola, número 0, en 2004.

Abofé, o taxista do Paykans circulaba a grande velocidade pola vía urbana, esquivando en zig-zag outros destartalados vehículos.

Na estrada xurdían pións dos lugares máis inésperados, quen mantiñan o paso ata que o vehículo freaba ou os esquivaba cunha perigosa maniobra.

Outras veces, as motos con tres persoas —o piloto, a súa dona e un fillo— sorteaban en dirección contraria o denso tráfico do centro de Shiraz. Ás veces, os autobuses urbanos —na parte posterior viaxaban as pasaxeiras— ían directos contra o taxi e no último segundo variaban o rumbo.

Sempre no último segundo, o autobús que viña directamente contra o teu coche viraba á dereita. Con razón este é o pais con máis accidentes mortais do mundo pero o inexplicable é que non haxa máis.

O taxi no que eu viaxaba era un esmendrellado Paykans de cor branca, similar a dos dous millóns de coches de marca nacional que circulan por Teherán e que lembraban ós antigos Seat 124.
As nosas mochilas levábamolas atadas no maleteiro cunha correa de goma e sobresaían por fóra.

Na radio do chófer soaba a música iraní, alegre e pegadiza que lembraba ós cantaores de flamenco. En vez dun moneco de Elvis Presley, do cristal penduraba o retrato do imán Hussein —un home barbudo semellante a Sandokan de pelo negro e ollos azuis, sempre cun fondo verde esmeralda e moi querido polo pobo— e un rosario de madeira co que rezan os crentes musulmáns.

A vertixinosa carreira terminou nos xardíns do mausoleo do poeta Hafez, en Shiraz. O taxista négase tres veces á percibir a propina, mais como os viaxeiros insisten, éste acepta segundo os costumes do país. Sempre hai que aceptar un regalo no terceiro ofrecemento.

Na porta do parque, os nenos pedichóns e farrapentos ofrecen os seus paxaros engaiolados para que saquen o papel do destino, unha mensaxe escrita que revela o teu futuro. Aqueles nenos son os únecos pedechóns, xa que o resto dos cativos nunca pide cartos ós estranxeiros. Son os mesmos que venden chicles de banana nas gasolineiras, onde o litro custa 0,07 euros. Gracias a que o Estado subvenciona o petroleo, millóns de coches Paykans circulan polas autoestradas ou as perigosas e polvorentas estradas que van ó Caspio.

Na entrada do parque tamén hai vendedores ambulantes de froita, como os melóns. Pero o más sabroso é o pan, cunha miga de pan da casa e cunha forma que semella a torta hindú. Esnaquizase coas mans e o seu sabor é delicioso cando está quente.

No mauseleo de Hafez, pasado o río seco e as casas de adobe, resoan aínda os poemas que escribeu hai séculos: "Non te aflixas, Hazrat", verbas que semellan lembrar un pranto que invadira todo aquel país. No seu cadaleito, sempre hai rosas.

Ante o forte sol, apeteceunos beber un chá na tetería do parque, un patio enreixado e cuberto de árbores. Os clientes podense deitar en hamacas alfombradas cos pés descalzos. As bebidas quentes con sucre axudan a vencer á calor e invitan á conversa.

Axiña, beber té convertese nun deses momentos de relaxación do día, xunto coa alegre música que soa na tetería do mausoleo. Entre os clientes está un colexio de rapazas, que foron mercar unhas pizzas (semellan as americanas sen queixo).

Tamén aparecen turistas franceses, as señoras cubertas na cabeza co preceptivo paño... pero de cor rosa ou marelo. Unha das viaxeiras deixa entrever algo do seu cabelo caoba, que xurde coma un misterio baixo o paño. É realmente estraño para un occidental non poder ver os peinteados das mulleres, algo ó que sempre estivo afeito. É entón cando un se decata do cautivadora que pode ser unha ollada e das mensaxes que poden transmitir.

A visita á tetería non estaría completa sen fumar un narguile ou pipa de auga con tabaco con sabores variados, mesmo as rosas, o limón ou a Coca-Cola —coñecida alí como Zipi Pam. Cun té e un narguile, o día pasa moito mellor. Só restaría un prato de arroz con especias e polo á barbacoa para disfrutar dunha boa tarde.

Trala visita do mauselo, compre camiñar pola mezquita dos espellos, cuberta totalmente de minúsculos cristais nas paredes e nas cúpulas. Os visitantes infieis poden visitar o templo descalzos, pisando sobre as alfombras. Alí os crentes toman dunha estantería unha pequena pedra cadrada de arxila (e co nome de Alá gravado) que logo apoian na testa cando oran axenlloados. Os visitantes non poden fotografiar o interior pero ninguén impide tomar notas e bocetos, e pintar o seu interior. O silencio é o único compañeiro, xunto co Corán. Fóra, no patio, escoitase correr a auga das fontes ou o rnurmurio do vento e as árbores.

Para chegar ó parque do poeta Hafez, tivemos que atravesar un pequeño bosque, no que as famílias iranianas facían pic-nic. Sentados no céspede, arredor dun mantel, os homes preparaban o té en grandes teteira de aceiro. As mulleres estaban sentadas, ollando para a paixase, e todas cobertas co chador negro. Só as cativas estaban dispensadas daquel manto, que hai que agarrar coa man para cubrir a cara.

Os viaxeiros continuamos a viaxe ó bazar. O inconfundible olor das especias lembra ós mercados de Estambul ou de Marrocos: pementa, té, azafrán ou froitos secos como o pistacho. Estas mercadurías están expostas na rúa en caixas e se pesan cunha pá. Os prezos non están marcados e compre regatear. Os bazares son inmensos centros comerciais nos que pululan entre a escasa iluminación milleiros de clientes, mozos das encargas con carros, mercadurías, e algún mulah.

Nas tendas se poden atopar paños para cubrir a cabeza coas cores máis variadas: dende o amarelo ata o lila.Nas alfombras, destacan motivos tradicionais e xeométricos con retratos do imán chiíta Hussein ou, algo mais moderno e occidental, debuxos da factoría de Walt Disney. Camisetas da selección nacional de Irán, así como banderíns doutros clubes mundiais adornan algunha das tendas. Pratos de metal, xogos de xadres ou caixas decoradas con esceas de caza compretan o lado da artesanía.

A visita non estaría completa sen unha excursión a Persépole, cando cae o sol. Ten que ser a esa hora. Un microbus percorre case unha hora de camiño, pasando por pobos destartalados, ata unha polvorenta explanada, á beira dun monte de pedra. Alí atópase o pazo de Darío, destruido e incendiado por Alexandre O Grande. As inmensas estatuas de leons, aguias e nomes barbudos reciben ó visitante como no seu tipo saudaron ós embaixadores de remotas civilizacións que ían render homenaxe a Darío. As elevadas columnas dan idea da monumentalidade daquel pazo do Rei de Reis. Na montaña está escavada a súa tumba.

Cae a noite, e o sol alumea os cadaleitos na rocha dos reis persas. Perto, unhas ovellas pastan nas praderías gañadas ó deserto. A paz sexa contigo.