(Cap. 2) Rosalía de Castro Z / Negra Sombra Zombi (capítulo 2)

Ver capitulo 1 aquí

Por E.V.Pita (2011)

Negra Sombra Z

CAPÍTULO 2

Cinco anos atrás.

A Coruña. 188o. Arquivo do Reino de Galicia.
Un home baixo, de traxe, barba e lentes, pousou a súa longa chisteira e o abrigo na mesa, onda varios expedientes. Os legaxos parecían moi antigos, nen sequera era papel senón pergamiño, e estaban escritos en galego moi antiguo, case latín. Manchas de humidade, graxa ou algún outro fluido corpóreo salugaban o texto. Tiñan que ter centos de anos. Levaban o selo dun león e da mitra compostelá. Logo llo ensinaría á súa dona, a ver que opinaba.

Dera con aqueles estraños documentos por casualidade. O seu colega, o historiador Salazar, pediralle ao arquivo unhas relacións dos enterramentos do ano 1646 porque tentaba localizar o rexistro parroquial da defunción de Mayor de Cámara Pita, máis coñecida como María Pita, a heroína xa esquecida que, 300 anos antes, defendera Curuña dun ataque pirata. Salazar estaba a escreber a súa biografía, porque no ano 1889 o Concello ía conmemorar o terceiro centenario da súa fazaña contra os corsarios ingleses comandados por Francisco Dradque, como se refiren a el as crónicas locais, ou Sir Francis Drake. Sen embargo, había moitas lagunas na súa biografía. E a máis importante era onde estaba a súa tumba. O biografo tiña unha pista: o convento dos dominicos, reconstruido na Cidade Alta.

Sin embargo, aquel legaxo que tiña nas mans non falaba de María Pita senón dunha donación de terras que logo ocupou o convento de Santo Domingo extramuros do burgo de Crunia, pouco despóis de ser refundada polo oitavo rei de Galicia e León, Alfonso IX. Por algunha razón, ese legaxo mexturouse entre unha morea de expedentes relativos á presencia desa orde monacal na Coruña.

O home moveu unha campanilla e entrou no cuarto un asistente, sempre disposto.
-Sí, señor director.
O arquiveiro xefe era un home amable pero sempre esixía á máxima dilixencia.
-Baltasar, traéme a lupa e manda recado á miña muller de que esta tarde quedarei no despacho. Teño que mirar uns papeis e hame levar tempo.
-Si, señor.
O empregado marchou e ao pechar a porta leu, como moitas outras veces, un cartel que dicía: "Arquiveiro xefe do Arquivo do Reino de Galicia, Manuel Antonio Murguía". O asistente preguntábase que tipo de tarefa podería ter tan ocupado ao historiador.

Cando o empregado volveu coa lupa, Murguía examinou detidamente a letra do documento e buscou quen o asinaba. Baixo a firma do rei Alfonso IX, albiscou outras dúas firmas distintas que non todas as letras eran lexibles: "U...R... C A " e "...LM...REZ". O arquiveiro xefe sorriu satisfeito. Acababa de atopar un documento moi valioso e mandou recado a Salazar para que viñese de contado.

As campás do convento franciscano deron as cinco da tarde. Murguía examinou cunha lupa o documento escrito en latín que examinaba tiña un selo dun león, detalle que o situaba antes de 1230, cando o reino de León e Galicia e o de Castela se uniron baixo a coroa de Fernando II o Santo . O legaxo contiña máis pistas. A palabra “dracus” ou dragón, proxima a “bellica populum”, que significaba xente guerreira, e a palabra “mare”, sen dúbida referida a “mar”. Unha última pista: “Septentrium”, que significaba Norte.

O arquiveiro do Reino de Galicia petou cos dedos na mesa e sorriu: o que tiña diante era un texto en latín que falaba dos guerreiros do mar, que desembarcaban nos “barcos dos dragóns” e que Murguía identificou cos temibles “drakars” viquingos para facer pillaxes. Alo menos, os ataques empezaron no século VIII e IX e seguiron ata o ano 1100. O documento parecía unha crónica dalgún escriba ás ordes do arcebispo de Compostela, Diego Xelmirez e señor de gran parte de Galicia. A proba estaba nas letras "..LM..EZ" asociadas a "U..R...CA", a raíña de León, dona Urraca. Ambolos dous eran contemporáneos e protagonizaran episodios épicos en Compostela.

Xelmirez era unha especie de monxe e guerreiro. O arcebispo edificou torres de vixiancia por toda a costa, como en Catoira, para protexer Compostela dos piratas normandos, dos viquingos ou das tropas do califa de Córdoba. O arquiveiro sabía, segundo lle contara o erudito coruñés Tettamanci, que o poderoso Xelmirez tamén fortificara como castelo as ruinas da torre da illa do Faro. Referíase á “columna” que 200 anos despois, o rei castelán Alfonso X o Sabio bautizou como Torre de Hércules, tras ter noticias das lendas que rexistrou un cronista musulmán.
Murguía ergueuse e osmou pola fiestra ao xardín de San Carlos, antes o polvorín, e albiscou o xeneral John Moore, o heroe da batalla de Elviña, librada contra o mariscal napoleónico Soult en 1809. A súa dona, Rosalía de Castro escribira recentemente uns poemas adicados ao infortunado militar británico, ferido de morte por unha bala de cañón. A vista de Murguía perdeuse cara a ría e o faro de Mera e imaxiou a auga repleta de drakkars.